Venetie – Murano

Venetie is niet compleet zonder een bezoek aan Murano. Murano wordt meestal beschreven als een eiland in de Lagune van Venetië, maar het is net als Venetië zelf een verzameling eilandjes die door bruggen aan elkaar verbonden zijn. Murano ligt ongeveer 1,5 kilometer ten noorden van Venetië. Het is beroemd om zijn glaswerk en er wonen ongeveer 6000 mensen.

Murano werd al bewoond door de Oude Romeinen. Vanaf de zesde eeuw werd het bewoond door mensen uit Altino en Oderzo. Oorspronkelijk was Murano een welvarende vissershaven, waar ook zout werd geproduceerd. Het was ook een handelscentrum, omdat het via zijn haven controle had over Sant'Erasmo.

Vanaf de elfde eeuw nam de welvaart in Murano af, omdat de bewoners verhuisden naar Dorsoduro. De stad had oorspronkelijk een eigen hoge raad, zoals Venetië, maar vanaf de dertiende eeuw werd Murano bestuurd door een podesta uit Venetië. Niettemin had Murano eigen munten.

In de vijftiende eeuw werd Murano populair als vakantieoord voor de Venetianen, en werden er paleizen gebouwd, maar later nam dit in omvang af. Het landelijk deel van het eiland was bekend voor zijn boomgaarden en moestuinen tot de negentiende eeuw, toen er steeds meer woningen werden gebouwd.

Momenteel is het toerisme een belangrijke bron van inkomsten. Murano is met de Vaporetto (openbare waterbus) bereikbaar vanuit Venetië.

Een van de punten waar de Vaporetto aanlegt

Murano is voornamelijk bekend vanwege de glasblaaskust. In 1291 werden alle glasblazers uit Venetië gedwongen om te verhuizen naar Murano, vanwege het brandrisico. Ook werd wel gezegd dat het de bedoeling was de geheimen van het glasblazen op die manier beter te beveiligen. Op straffe des doods was het glasblazers verboden om hun kunst door te vertellen; deze mensen leefden als gevangenen op het eiland. Murano werd beroemd om het glaswerk en ook om de spiegels. Ook werd op Murano het Aventurijnglas uitgevonden. Later werd het eiland beroemd om zijn kandelaars. In de achttiende eeuw nam de industrie af, doordat de glaskunst in Bohemen opkwam. Maar ook aan het begin van de eenentwintigste eeuw is glas nog steeds de belangrijkste industrie op Murano.

Enkele beelden van Murano

De Murano glasblazers schaarden zich al vrij snel onder de meest prominente inwoners van Venetie. In de 14e eeuw was het de glasblazers toegestaan om zwaarden te dragen en kregen ze immuniteit binnen het Venetiaanse rechtssysteem. De dochters van glasblazers trouwden veelal met de zonen uit de meest rijke families in Venetie. Ondanks de vele privileges die de glasblazers hadden, was het hen niet toegestaan de Republiek te verlaten. Hier stond zoals gezegd de doodstraf op om de kunst en de techniek van het glasblazen te beschermen. De glasblazers leefden dus veelal als gevangenen ondanks hun privileges. Een aantal heeft echter toch het risico gewaagd en hebben zich gevestigd in omliggende steden maar ook vele kilometers verderop zoals in Engeland en Nederland.

Nog meer beelden van Murano

De glasblazers van Murano hadden eeuwenlang een monopolie op het maken en blazen van verschillende soorten glas. Dit betreft onder andere kristallijn glas, geëmailleerd glas (smalto), glas met gouddraden (aventurine), glas met meerdere kleuren (millefiori), melk glas (lattimo), en namaak edelstenen van glas. Tegenwoordig gebruiken de glasblazers nog steeds dezelfde eeuwenoude technieken voor het maken van contemporary glas, glazen sieraden, kroonluchters en wine stoppers.

Nog meer Murano

In Murano vind je het Museo del Vetro oftewel het Murano Glas Museum in het Palazzo Giustinian. Hier zie je de historie van het glasblazen en ook allerlei samples en overblijfselen van de Egyptische tijd tot en met de 21e eeuw.

De vaargeul die 2 delen van Murano scheidt

Sommige van de bedrijven die nog glasfabriek hebben in Murano zijn enkele van de belangrijkste glasmerken ter wereld. Voor de niet kenners (inclusief mijzelf, maar Wikipedia helpt altijd :-)) dit betreft Venini, Ferro Murano, Barovier & Toso, Simone Cenedese en Seguso.

Enkele van de glazen kunstwerken in Murano

Nog een kunstwerk in Murano, niet van glas overigens

Tegenwoordig om het traditionele glasblazen in Murano te beschermen hebben de meest beroemde fabrieken een trademark gekregen. Let hierop bij het aankopen van een souvenier. In Venetie bij voorbeed wordt veel Murano glas verkocht, maar als je op de onderkant of de binnenkant van de doosjes kijkt, kan het zijn dat het erop staat “made in China”. De authentieke producten van Murano kun je overigens vrij makkelijk onderscheiden van de namaak producten omdat de “echte” producten vaak toch minimaal 2 tot 3 keer duurder zijn. Het kan echter geen kwaad om voor de zekerheid het doosje te inspecteren en te vragen naar het trademark (certificaat).

Murano glasblazers en hun gevoel voor humor

De oudste nog actieve glasfabriek in Murano is die van Pauly & C. – Compagnia Venezia Murano die is opgericht in 1866.

Verder zie je in Murano op verschillende plaatsen glaskunstwerken op straat en zijn er ook enkele ateliers die de moeite waard zijn. Schrik overigens niet van de prijzen. Het atelier waar ik binnengelopen ben, had overigens ook nog een tweede etage die niet voor het algemene publiek toegankelijk was. Ik denk dat jullie wel kunnen raden dat daar niet de allergoedkoopste producten tentoongesteld stonden :-).

Inderdaad: EUR 17.500 voor een handgeblazen glazen kroonluchter

Millefiori glazen visje: reken maar op EUR 600-700.