Tentamen Stress – Deel 2

Na het eerste tentamen was het meteen tijd voor het tweede tentamen en mijn course paper. Nu had ik het voordeel dat ik een vlucht van meer dan 10 uur voor de boeg had. Dus afgezien van het tentamen en mijn course paper kon ik in ieder geval het overige leeswerk doornemen.


Je kunt dan inderdaad 10 uur goed lezen, maar je verliest uiteindelijk wel een dag als je terugvliegt. Maar goed, 5 uur per dag over 2 dagen, ik denk dat dat nog best aardig is. Het viel me overigens op waartoe het menselijk lichaam in staat is.

Ik was redelijk moe toen ik het vliegtuig instapte en viel ook vrij snel in slaap. Na een goede 45 minuten werd ik wakker en werd het eten geserveerd. Vervolgens heb ik de rest van de vlucht heel wat kunnen doen. Vervolgens in de lounge in London (ik vloog van San Francisco via London naar Stuttgart) mijn werkemails doorgenomen en daarna door naar Stuttgart. Dit was hetzelfde verhaal. Ik viel meteen in slaap, maar 20 minuten later werd ik wakker en heb ik toch weer wat kunnen doen. Ik zal dit fenomeen, maar even bestempelen als power nap. Het is wonderbaarlijk om te zien wat zo’n power nap met je kan doen en waartoe het menselijk lichaam in staat is met behulp van zo’n power nap.

In Duitsland was het meteen vol aan de bak. Planningsessies met het team, het project was volop in beweging en er was nog een team externe consultants op komst. Dit leidt dan weer tot lange dagen en dat terwijl je eigenlijk om 6 of 7 uur de boel de boel moet laten om te gaan studeren. Dit valt dan toch vies tegen. Uiteindelijk blijf je toch langer doorwerken dan je van plan was. Je kunt je ook niet meteen helemaal terugtrekken aangezien de collega’s vaak ook samen iets willen eten en voor je het merkt is het na 9 uur ’s avonds, wil je nog sporten en is de dag eigenlijk al ver voorbij.

Wat iedereen aangeeft die het programma gevolgd heeft, is dat je heel snel keuzes moet leren maken. Wat is belangrijk en wat is minder belangrijk? Wat heb je absoluut nodig en wat ben je bereid om op te geven. Dit is iets wat ik deze 2 weken zeker ingezien heb, maar toepassen is nog niet altijd even makkelijk.

Ik heb dan nog het geluk dat ik bepaalde vakken in het verleden gehad heb en ik de basis dus enigszins begrijp, maar voor de mensen die geen economische achtergrond hebben en alles van het begin af aan moeten leren, kan ik me voorstellen dat het echt zwaar is.

Zelf ben ik ook in de gelukkige omstandigheid dat ik geen gezin en kinderen heb waar ik rekening mee hoef te houden, maar er zijn genoeg klasgenoten die wel in die situatie zitten. Ik kan me er dan ook geen voorstelling van maken hoe zwaar dat moet zijn voor die gezinnen als 1 van de 2 ouders een substantieel deel van zijn/haar tijd niet aan het gezin besteed, maar aan de studie gedurende 2 jaar. De gevolgen daarvan zijn, naar ik begrijp duidelijk zichtbaar in voorgaande jaren en helaas niet altijd in positieve zin. We zullen het vanzelf zien gedurende de komende 2 jaar wat de impact zal zijn op deze klas.

Tentamen Stress

De MBA colleges zijn om het weekend. Dus om de twee weken kom je een weekend bij elkaar voor colleges. Na een eerste intensieve week, was het twee weken later meteen tentamens. Een diagnostisch tentamen zoals de professor het zo mooi noemde.


Hij kon daarmee mooi even het basisniveau van de klas testen en hoe de vork in de steel zit. Het was een open boek tentamen. Iets wat ik destijds op de Universiteit van Tilburg nooit gehad heb. Open boek en open aantekeningen. Je mag er dus letterlijk alles bij houden.

Dat lijkt heel makkelijk, maar dat valt dan toch nog best tegen. Het is ook niet dat de vragen extreem moelijk waren, maar er zaten toch wat lastige details in die afentoe best tricky waren. Er stonden ook een aantal oude tentamens op internet. Daar kon je dus volop oefenen.

Het nadeel is dat een aantal vragen hergebruikt wordt. Dus je weet dat je het ergens gelezen hebt. Vaak weet je ook 80-90% van het antwoord en dan loop je in de val. Dan ga je namelijk zoeken in de stapel aantekeningen naar het precieze antwoord, om het toch vooral maar precies goed op te schrijven en dat kost tijd. Heel veel tijd. Je vindt het antwoord vaak wel, maar de tijd die je daarmee verliest is erg kostbaar en kun je later hard nodig hebben afhankelijk van hoe complex het tentamen is en hoeveel vragen het bevat.

Een techniek is dan ook om eerst alle vragen te maken die je zeker weet en eenvoudig kunt beantwoorden en daarna de rest. Het nadeel daarvan is dat je daarna kris kras door je tentamen heen moet om alle openstaande vragen op te lossen en is de cohesie vaak helemaal verdwenen. Zeker als het een hoofdvraag met verschillende subvragen betreft. Het gevaar bestaat ook dat je vragen vergeet. Zeker als je bij voorbeeld een helft van het antwoord al weet en de andere helft op moet zoeken en er dan overheen leest, wat nog weleens kan gebeuren als je in tijdnood komt.

Het gevoel bracht me in ieder geval wel terug naar mijn studententijd. Die gezonde spanning die je door je lichaam voelt gaan. Die tinteling. Een moment waarop je je niet alleen kunt, maar ook moet bewijzen. Je kunt namelijk alle stof in de klas nog zo goed snappen en begrijpen, maar de tentamens zijn de momenten wanneer het er op aankomt.

De professor had alle tentamens binnen 24 uur nagekeken. Het waren er 98 om precies te zijn. Met een score van 85% (op een schaal van 100) was ik op zich nog best tevreden met het resultaat. Het is altijd jammer als je dan de antwoorden ziet en er toch een paar slodigheidsfoutjes ingekropen zijn, maar dat steken we dan maar op de (nu nog) onwennigheid.

Even opstarten, in het ritme komen en daarna full speed ahead. Ik ben er klaar voor. Over 2 weken de volgende sessie, met een tentamen en een paper van 1,250 woorden die ingeleverd dient te worden. Genoeg te doen dus en ik kan aan de slag :-).

Terug naar School

Zondag 20 mei, 2012 was het dan eindelijk zo ver. Eindelijk zou iets waar ik al heel lang naar toegewerkt had dan eindelijk gaan gebeuren: “Terug naar School”, en dat voor een MBA. Nu noemen sommigen dat een “Master of Blind Ambition”, maar het staat voor Masters in Business Administration.

Plaats waar het zou gaan gebeuren is San Francisco in de US. Dit aan de Wharton Business School die onderdeel uitmaakt van de University of Pennsylvania (kortweg University of Penn of Upenn).

We zouden meteen beginnen met een volledige week colleges. De eerste 3 vakken voor de eerste term (periode van 4 maanden) waren Financial Accounting, Management van mensen op de Werkvloer en Micro Economie. Financial Accounting en Micro Economie had ik al gehad tijdens mijn studie aan de Universiteit van Tilburg. Dit zou dus enigszins herhaling worden, maar aangezien dat inmiddels ook al weer bijna 15 jaar geleden is (ja toen ik dit schreef moest ik zelf ook even slikken :-)) kon een beetje opfrissing geen kwaad.

De campus in San Francisco is gelegen aan 2 Harrison Street. Dit ligt naast de Oakland Bay Bridge van waaruit je een waanzinnig uitzicht hebt om de Bay, Alcatraz en de Bay Bridge.

Uitzicht vanaf de Wharton Campus op de Oakland Bay Bridge

Het Uitzicht op Embaracadero en de Bay

Transamerica Building

De eerste dag was het voornamelijk kennismakingen. De groep bestaat uit een kleine 100 studenten en is erg divers. Zo zijn er verschillende mensen uit China, India, Pakistan, Duitsland, Belgie, Nederland, Frankrijk, Polen Hong Kong, Korea en Mexico en de US. Een groot deel woont echter al geruime tijd in de US, maar er zijn ook verschillende mensen die voor elke sessie invliegen. Er is overigens, maar 1 Nederlander in het programma en dat ben ik :-).

De klas bevat ook 2 mensen uit het leger. 1 is een piloot voor Korps Mariniers en de andere is een voormalig marinier, maar is al een tijdje geleden afgezwaaid. Zaken die ze allebei nog wel hebben zijn een ijzeren discipline en conditie. Zo hadden ze vrij snel een loopgroep opgestart die iedere ochtend om 06.00 uur gaat lopen voor een half uur tot drie kwartier. Je kunt namelijk langs het water heel mooi en heel lekker lopen. Iedereen loopt in zijn eigen ritme en tempo en het staat ook iedereen vrij om een eigen richting uit te lopen, maar het is een goede motivator. Helaas kwam ik er te laat achter, maar ik ga me er zeer zeker bij aansluiten als dit initiatief doorgezet wordt (zeg ik nu in ieder geval :-)).

In de loop van de dag werden we onderverdeeld in studiegroepen waarmee je het eerste jaar samen aan verschillende opdrachten gaat werken. Dus een belangrijk deel van de eerste dagen bestond ook uit teambuilding events. Zo bestaat mijn team nu uit: 1 iemand uit Mexico City, 2 mensen uit Denver, Colorado die elkaar overigens niet kenden, 1 iemand uit Blaine, Minnesota, 1 iemand uit Atlanta, Georgia 1 uit Miami, Florida en ikzelf. Een redelijk geografisch verdeelde groep in ieder geval. Ook daar zit een logica achter. Als ze je nu bij 4 mensen uit dezelfde plaats in 1 groep zetten en jij niet, kunnen die andere 4 gemakkelijk tussendoor afspreken en zul jij altijd het buitenbeentje blijven. Alle ingredienten voor een goede start en een leuke 2 jaar voor de boeg.

Meeting in Stuttgart

Op de laatste volledige dag van mijn verblijf werd ik samen met een collega nog uitgenodigd om de kick off van het nieuwe financiele jaar bij te wonen. Wij waren de laatste 2 die nog on-site waren. Het is een beetje dubbel om een kick off mee te maken op de laatste dag van je verblijf, maar het was heerlijk om even uit de sleur van alle dag en lekker met collega’s over koetjes en kalfjes te praten.


De kick off werd gehouden in de business lounge van VfB Stuttgart. Had het toch een mooi oranje randje omdat dit het laatste seizoen is dat Khalid Boulahrouz daar speelt.

Het evenement an sich was best wel leuk. Er waren enkele nieuwe producten uitgestald. Iets wat altijd leuk is om naar te kijken. Vervolgens kwam ieder afdelingshoofd aan het woord om zijn / haar gebruikelijke toespraakje te doen over hoe geweldig de toekomst eruit ziet, wat voor geweldige kansen en uitdagingen er in het komende jaar liggen, etc, etc.

Daarnaast was er nog tijd voor een panel. Dit verschilt dan weer van de kick offs in Azie. In Azie zijn de vragen vrij oppervlakkig en weinig confronterend. In Duitsland werden echt kritische en directe vragen gesteld en werd er afentoe geen blad voor de mond genomen. Alles gebeurde overigens wel op een nette en correcte manier, maar kritisch was het zeker.

Een van de onderdelen van de dag was een rondleiding door het stadion van VfB Stuttgart. Het stadion bied plaats aan meer dan 60.000 man volgens de officiele lezing, maar toen ik er in stond moest ik toch echt toegeven dat het er niet zo groot uitzag. Daarmee zou het dan bijna twee keer zo groot zijn als het PSV stadion en die indruk kreeg ik er toch echt niet. Wat wel mooi is dat ook hier alle hekken verdwenen zijn. Zelfs tussen de uit- en thuisvakken. Blijkbaar heeft Duitsland qua supporters(geweld) zijn zaakjes dus goed op orde.

Enkele beelden uit het VfB Stuttgart Stadion

 De reservebanken naast het veld zagen er echter maar armoedig uit. Niet iets waar je graag op wil zitten. Sowieso niet als voetballer, maar zeker niet op deze bijna armetierige banken. Dit bleek echter indicatief voor de rest van het stadion. Ook de catacomben en de kleedkamers konden, naar mijn beperkte mening, wel een (stevige) upgrade gebruiken.

De hypermoderne reservebank

Het "pershoekje" voor na de wedstrijden

De gang naar de kleedkamers

De eigentijdse massagetafel

Hypermoderne douches

Luxe whirlpool

Moderne kleedkamers

Niet dat ik uberhaupt de kwaliteiten ervoor heb, maar qua kwaliteit van de faciliteiten zou het niet een club zijn waarvoor ik heel graag zou spelen. Misschien dat dat dan ook wel de reden is dat Boulahrouz er gaat vertrekken. Wie zal het zeggen?

Grappig was verder dat die avond Bayern Munchen de halve finale Champions League speelde tegen Real Madrid. Ik was zeer benieuwd of ze het uit zouden zenden in het stadion. In de competitie biedt VfB Stuttgart, ondanks dat ze in de top 6 van de Duitse competitie staan maar beperkt tegenwicht. Echter qua steden is er altijd een gezonde rivaliteit tussen beide. Het beste van de ene stad is de snelweg A8 die je naar de andere stad brengt. Deze grap kunnen mensen dan aanpassen al naar gelang welke stad hun voorkeur heeft.

Bayern won echter na een zenuwslopende penaltyserie waarbij de keeper van Bayern de held van de da werd door 3 penalties te stoppen. Dit tot groot genoegen van vele Duitse collega’s. De avond kon niet meer stuk en Bayern kon door naar de finale in eigen stadion dit jaar. Na afloop werd het resultaat dan ook uitbunding gevierd in....... jawel...... het stadion van VfB Stuttgart :-). Helaas zou Bayern later die finale in eigen stadion verliezen van Chelsea na werderom strafschoppen.